باور قدیمی و پذیرفتهشدهای هست که مردها را از دوران پیش از تاریخ شکارچی و موتور محرک تکامل ارزیابی میکند. تحقیقات جدید نشان میدهد که این باور با واقعیت منطبق نیست و زنان پیش از تاریخ نهتنها همپای مردان که در مواردی بهتر از مردان در شکار مشارکت داشتهاند.
زمانی که سخن از تبعیضها میان زنان و مردان در جامعۀ مدرن به میان میآید، بسیاری از مدافعانِ چنین تبعیضهایی به تفاوتهای زیستشناختی میان زنان و مردان و سابقۀ تاریخی و تکاملیِ این تفاوتِ نقشها اشاره میکنند.
شما هم حتماً بارها و بارها با استدلالهایی مواجه شدهاید که میگویند زیستشناسیِ بدن زنان تحمل فعالیتهای دشوار را ندارد، بدن زنان صرفاً برای بارداری و مراقبت از کودکان طراحی شده و تکامل یافته است و اینکه روانشناسی زنان اجازۀ مشارکت در فعالیتهای دشوار «مردانه» را نمیدهد.
برخی در توجیه این استدلال سعی میکنند ما را به سرآغاز حضور انسان خردمند (هوموساپینس) و عموزادگان دیگر آنها و ازجمله نئاندرتالها ببرند و بیان میکنند که در دوران ابتدایی حضور انسان روی این سیاره، مردان بهواسطۀ قدرت بدنی بالاتر وظیفۀ شکار و تأمین غذا را بر عهده داشتند و زنان عمدتاً به مراقبت از کودکان میپرداختند و اگر نقشی در تأمین احتیاج خانواده و قبیله داشتند، این نقش تنها محدود به جمعآوری دانه و میوه از طبیعت بوده است.
این یکی از ریشهایترین باورهایی است که برای توجیه تبعیضهای امروز و طبیعی جلوه دادن آن بیان میشود و چنان جا افتاده که گاهی هر تلاشی برای بیانی متفاوت به بازنویسی تکامل یا همراهی با چیزی نسبت داده میشود که «بیان درست سیاسی» (political Correctness) خوانده شده است.
چنین واکنشهایی را در فرهنگ عامه نیز میتوان مشاهده کرد. برای مثال، بازخوردهایی که فیلم سینمایی «شکار» (Prey) محصول سال ۲۰۲۲، که در آن قهرمان داستان زن شکارچی قرن هفدهم میلادی بود، یا مجموعۀ مستندگونۀ «عریان و هراسان» (Naked and Afraid) که به مرور توان تابآوری زن و مردی در شرایط طبیعی سخت میپرداخت، دریافت کردند و در آن نشان دادن زن قدرتمند و دارای توان تابآوری به نمایشی سیاسی نسبت داده شد.
اما تحقیقات تازه بیش از هر زمانی این باور بنیادین را زیر سؤال برده است. کارا اوکوباک و سارا لِیسی، دو زیستشناس که در حوزۀ زیستشناسی انسانی و دیرینهشناسی تخصص دارند، در داستان اصلی شماره اخیر (نوامبر ۲۰۲۳) ماهنامۀ ساینتفیک آمریکن به مرور مجموعه یافتههایی پرداختهاند که اشتباه بودن این باور را نشان میدهد.
ادامه مطلب را اینجا بخوانید.
منبع: رادیو فردا