“ندا”های قربانی جمهوری اسلامی


الهام یزدی ها


ندا آقاسلطان سوم بهمن ماه تولدش را جشن می‌گرفت اگر در ۳۰ خرداد سال ۸۸ در امیرآباد تهران، به ضرب گلوله کشته نشده بود. بیش از ۱۰ سال از مرگ ندا آقاسلطان می گذرد و امروز صدای زنان معترض در خیابان‌ها بیش از هر زمان دیگری به گوش می رسد.

توییتر فارسی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه چهارم بهمن ماه با اشاره به تولد ندا نوشت: «این زن شجاع، سمبل مخالفت صلح آمیز قشر جوان ایران علیه ظلم جمهوری اسلامی شده. دراعتراضات آبان ماه، چند جوان بیگناه همانند ندا توسط حکومت کشته شدند؟»

تصویر ندا آقاسلطان در آخرین لحظه های زندگی‌اش و آن نگاه رو به دوربین او در حالی که خط خون چهره‌اش را پوشانده بود، از سوی یک ناشناس گرفته شده بود اما بارها و بارها دیده شد و فیلم صحنه جان سپردن ندا در سال ۲۰۱۰ برنده جایزه بهترین فیلم خبری سال شد. روزنامه «تایم» لندن لحظه جان باختن ندا آقا سلطان را به عنوان «پربیننده‌ترین لحظه مرگ یک انسان در تاریخ بشریت»، عنوان کرد.

با این حال در کنار بازتاب گسترده رسانه‌ای این جنایت، هیچ گاه مقامات ایران عاملان مرگ ندا را معرفی و محاکمه نکردند.

او نه به عنوان یک فعال سیاسی بلکه به عنوان یک شهروند که اعتراض را حق مسلم خود می دانست به خیابان آمده بود. با این حال سابقه اعتراضات مدنی زنان ایران به نخستین روزهای استقرار جمهوری اسلامی برمی‌گردد که در اعتراض به حجاب اجباری به خیابان‌ها آمدند.

دور تازه اعتراضات علنی زنان مخالف «حجاب اجباری» در ایران از ششم دی‌ماه سال ۹۶ با بالا رفتن «ویدا موحد» از جعبه برق خیابان انقلاب و به چوب بستن شال سفیدش رقم خورد و زنان دیگر را نیز در شهرهای مختلف ایران برای نشان دادن اعتراضی مدنی به خیابان‌ها کشاند.

پس از آن سحر خدایاری دختر آبی بود که با به آتش کشیدن خود در اعتراض به بسته بودن در استادیوم ها بروی زنان نماد دیگری برای اعتراضات مدنی شد.

سپیده قلیان فعال مدنی دیگر زنی است که در این سال‌ها علی رغم بازداشت چندین باره به شکنجه و اعترافات اجباری با صدای بلند اعتراض کرده است. کم نیستند فعالان زن زندانی همچون نرگس محمدی و نسرین ستوده که از داخل دیوارهای حبس هم در مقابل رویدادهای جامعه سکوت نمی کنند و صدای اعتراضشان همچنان بلند است.

در اعتراضات آبان ماه و دی ماه هم صدای زنان گاهی بلندتر از مردان شنیده شد. تصاویر و ویدئوهای منتشر شده از این اعتراضات بارها نشان داده که گاهی زنان در قامت رهبران اعتراضات هم ظاهر شده‌اند.

آن ها شعارهای ضد حکومتی را با صدای بلند می گویند. حتی یکی از این ویدئوها زنی را نشان می داد که بیلبوردهای حکومتی را پایین می کشید. یا زنی سفیدپوش در اعتراضات آبان در اتوبانی در تهران، جلوی اتومبیل‌ها را می‌گیرد و از آن‌ها می‌خواهد به اعتراضات بپیوندند.

آذر ماه امسال همزمان با «روز جهانی منع خشونت علیه زنان»، وزیر خارجه ایالات متحده با زنان ایرانی که «با نابرابری ها در ایران مبارزه می کنند»، اعلام همبستگی کرد.

مایک پمپئو با انتشار پیامی در توئیتر نوشت: ما امروز و هر روز در همبستگی با زنان ایران، که با خشم و غضب رژیم مواجه می شوند، ایستاده ایم؛ رژیمی که خشونت را علیه کسانی که خواستار برابری چه در انتخاب نوع پوشش و چه در انتخاب مذهب هستند، نهادینه کرده است.

تعدادی از زنان ایرانی نیز راه موفقیت را در خارج از مرزهای ایران جستجو کرده‌اند. از جمله این زنان می توان به انتخاب «یاسمین مقبلی» شهروند آمریکایی ایرانی‌تبار به عنوان یکی از فضانوردان جدید آژانس ملی هوا فضای ایالات متحده، اشاره کرد.

مورگان اورتگاس اخیرا در واکنش به انتخاب او نوشت که موفقیت یاسمین مقبلی نشان می‌دهد زنان بدون محدودیت‌های یک رژیم سرکوبگر چه کارهایی می‌توانند انجام دهند.

کیمیا علیزاده برنده مدال برنز تکواندو زنان در بازی‌های المپیک ریو، یکی از ورزشکارانی است که با مهاجرت خود و یادداشتی که در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد، با صدای بلند اعتراض خود را به سرکوب حکومت ایران نشان داد. او نوشت «یکی از میلیون‌ها زن سرکوب شده در ایران» است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به مهاجرت کیمیا علیزاده گفته بود که اگر ایران راه توانمند کردن زنان و پشتیبانی از آنها را یاد نگیرد، زنان نیرومند بیشتری را از دست خواهد داد.

منبع: صدای آمریکا فارسی