جنگ خیابانی حکومت علیه زنان ایران

روایت‌ها از خشونت پلیس ایران و مقابله زنان با حجاب اجباری؛ هشتگ #جنگ علیه زنان فراگیر شد

همزمان با انتشار روایت‌های پرشمار از برخورد خشونت‌آمیز و بازداشت زنان ایرانی بر سر حجاب از زمان اجرای طرج «نور» برای اعمال حجاب اجباری در روز شنبه ۲۵ فروردین، کاربران شبکه‌های اجتماعی با هشتگ #جنگعلیهزنان به این موضوع واکنش نشان دادند.

در پی اجرای طرح موسوم به «نور»، شماری از فعالان حقوق زنان با انتشار فراخوانی از مردم خواستند ساعت ۹ شب (به وقت ایران) سه‌شنبه ۲۸ فروردین با هشتگ #جنگعلیهزنان، درباره برخورد حکومت ایران با زنانی بنویسند که به حجاب اجباری تن نمی‌دهند.

طرح «نور» برای مقابله با آنچه که مقام‌های پلیس ایران «مقابله با بی‌حجابی» عنوان می‌کنند از روز شنبه ۲۵ فروردین آغاز شده است.

فحاشی و ضرب و شتم زنانی که تن به حجاب اجباری نداده‌اند و انتقال آن‌ها به ون‌های سفید پلیس در روزهای گذشته از جمله روایت‌هایی بود که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

از همین رو نویسندگان فراخوان هشتگ #جنگعلیهزنان به ایستادگی و مبارزه زنان در برابر «اشد» سرکوب‌ها، ستم‌ها و تبعیض‌های جنسیتی، اقتصادی، سیاسی، اتنیکی و اجتماعی اشاره کردند و نوشتند جنگ علیه زنان، «جنگی تمام‌قد» از سوی حاکمیت است که جان و تمامی حقوق اساسی زنان را نشانه گرفته است.

ون‌های سفید گشت ارشاد در حالی دوباره با شکلی جدید به خیابان‌های ایران بازگشته‌اند که فقط یک سال و نیم از جنبش اعتراضی «زن، زندگی، آزادی» می‌گذرد که بعد از کشته شدن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد در خیابان وزرای تهران آغاز شد؛ اعتراض‌هایی که نظام سیاسی ایران را با چالشی بی‌سابقه در طول ۴۵ سال گذشته مواجه کرد.

زنان و مبارزه روزانه با حجاب اجباری

اگرچه خیابان‌ها پس از ماه‌ها سرکوب شدید از حضور معترضان خالی شد، اما تن ندادن طیف گسترده‌ای از زنان به حجاب اجباری به بزرگ‌ترین دستاورد عینی این اعتراض‌ها تبدیل شد، تا جایی که مقام‌های ارشد ایران از جمله علی خامنه‌ای، رهبر ایران به «چالش حجاب» اذعان کردند.

با وجود تلاش‌های حکومت برای تن دادن زنان به حجای اجباری، زنان زیادی در یک سال و نیم گذشته بدون حجاب اجباری در اماکن عمومی ظاهر شده و می‌شوند.

اینک به نظر می‌رسد دور جدیدی از تهدید و خشونت نهادهای حکومتی علیه نافرمانی مدنی زنان و خواسته آن‌ها مبنی بر حق پوشش اختیاری شکل گرفته است.

تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که ماموران پلیس در موج جدید برخورد با آنچه که «بی‌حجابی» می‌نامند، نسبت به گذشته به شکل «خشونت‌آمیزتری» برخورد می‌کنند.

شماری از مخاطبان یورونیوز فارسی با ارسال روایت‌هایی از برخوردهای خشن ماموران با زنانی سخن گفتند که از حجاب مورد تأیید حکومت سرپیچی می‌کنند. بر اساس گفته مخاطبان یورونیوز فارسی، آن‌ها در مواردی شاهد بازداشت همراه با ضرب و شتم زنان بدون پوشش اجباری و حتی گاهی اوقات «تعرض» به برخی از آن‌ها بوده‌اند.

پیش از این نیز آن‌ها از حضور گسترده ماموران پلیس و نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف ایران برای مقابله با زنانی که به حجاب اجباری تن نمی‌دهند، خبر داده بودند.

اگرچه برخی از شهروندان ایرانی، بازگشت ون‌های گشت ارشاد و ماموران مبارزه با حجاب اختیاری به خیابان‌ها را باعث گسترش وحشت در جامعه می‌دانند اما برخی دیگر بر این نظرند که فشارهای پلیسی دیگر کارساز نیست و زنان تن به حجاب اجباری نخواهند داد.

شماری از شهروندان ایرانی هم بر این نظرند که از آنجا که حجاب «تنها ویترین باقی‌مانده» از نظام اسلامی ایران است، حاکمان چاره‌ای جز تشدید برخورد با حجاب اختیاری نخواهد داشت. آن‌ها برای تأیید نظر خود به سخنان آقای خامنه‌ای در مورد لزوم رعایت حجاب اشاره می‌کنند.

آقای خامنه‌ای در سخنرانی‌ خود در ۱۵ فروردین با تاکید بر «الزام حجاب»، بار دیگر خواستار پیروی زنان از قوانین پوشش جمهوری اسلامی بدون توجه به اعتقاداتشان شد.

او با بیان اینکه «مسئله حجاب که اکنون به یک چالش تحمیلی تبدیل شده، قبلا وجود نداشت»، دخالت بیگانگان از طریق انواع رسانه‌ها را مقصر دانست.

یک هفته پس از این سخنان، سرکوب زنانی که به حجاب اجباری تن نداده بودند با اجرای طرح نور آغاز شد. پلیس تهران مدعی شد که دلیل اجرای این طرح، «مطالبه مردم متدین» است.

البته پیش از این نیز حکومت ایران با استقرار ماموران در ایستگاه‌های مترو، توقیف خودروها، پلمپ کردن کافه‌ها و رستوران‌ها و خودداری ادارات و وسایل نقلیه عمومی از ارائه خدمات به زنان بدون حجاب، سعی در عقب نشاندن زنان از خواسته‌هایشان برای پوشش اختیاری داشت اما در مقابل، این گروه از زنان کوتاه نیامدند. حتی تهدید پلیس ایران برای نصب دوربین‌ برای شناسایی دختران و زنان بدون حجاب نیز کارساز نشد.

در نهایت نهادهای حکومتی بار دیگر برای حفاظت از «تنها ویترین باقی‌مانده» از نظام اسلامی ایران به گشت‌های ارشاد و البته با برخوردهای قهرآمیزتر روی آورده‌اند.

سابقه برخوردهای قهرآمیز علیه مخالفان حجاب اجباری

البته روی آوردن به چنین برخوردهایی قهرآمیزی علیه مخالفان حجاب اجباری در تاریخ نظام جمهوری اسلامی ایران، موضوع جدیدی نیست. با پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ نیز برخی از مدافعان نظام تازه تاسیس جمهوری اسلامی با زنانی که حجاب نداشتند یا حتی مردان با پیراهن آستین کوتاه برخوردهای خشنی انجام دادند.

عالیه مطلب‌زاده، عکاس خبرنگار و زندانی سیاسی سابق در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: «ما دهه شصت را به یاد داریم که مینی‌بوس‌ها را به صف می‌کردند با مامورانی که مسلح به ژ-۳ میدان‌ها و خیابان‌ها را می‌بستند و زنان را به دلیل بیرون بودن مو، داشتن رژ یا حتی پوشیدن جوراب نازک بازداشت می‌کردند ولی زنها سر حقشون ایستادند و کوتاه نیامدند.»

شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی هم با بیان اینکه حجاب اجباری فرصتی برای انحراف افکار عمومی است، خواستار نافرمانی مدنی زنان شدند.

آغاز طرح جدید پلیس ایران برای مقابله با حجاب اختیاری که با حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل همزمان شده بود، برخی از منتقدان را بر آن داشت تا این دو موضوع را با یکدیگر مقایسه کنند. آن‌ها بر این نظرند که حکومت ایران به دنبال راهی برای کنترل پیامدهای حمله موشکی و پهپادی‌اش به اسرائیل در روزهای آینده است.

در هر حال گزارش‌ها از ایران حکایت از آن دارد که زنان با وجود تلاش‌های نهادهای حکومتی ایران و حتی برخوردهای قهرآمیز آن‌ها برای مقابله با پدیده حجاب اختیاری همچنان بدون حجاب اجباری در خیابان‌ها و برخی از اماکن عمومی ظاهر می‌شوند.

منبع: ایران امروز به نقل از یورونیوز