قدسیه قاسمی
چند شب پیش، خوش‌خوشان با تی‌شرت آستین‌کوتاه و موهای باز، در خیابان راه می‌رفتم، ناگهان در مسجدی باز شد و عده‌ا‌ی محجبه با چادر و چاقچور (و البته غذا در دست، که هر جا غذا باشد صف اولند) بیرون ریختند. من که داشتم به موسیقی گوش می‌دادم اما طوری زیر نگاه‌های سراسر نفرت‌شان محاصره شدم که خوف کردم. باید سریع از آنجا می‌گذشتم. می‌ترسیدم. قدم‌هایم را تندتر کردم. مدام منتظر بودم چیزی بگویند. نگاه‌هایشان، اخم و غضبی که داشتند…
سارا نامجو
برایم عجیب نیست که بسیاری مردم، بخصوص بسیاری از اهل نظر و فکر، نسبت به مقام پادشاهی و موروثی بودن آن با دید تردید نگاه میکنند. علیرغم اینکه نمونه های حکومت مشروطه پادشاهی، در کشورهایی با تاریخ کهن، بهترین شکل حکومتی در دوران مدرن است، باز نوبت به ما که میرسد، با همه ی سنت هزاران ساله مان در داشتن حکومت پادشاهی، هنوز با ترس به آن نگاه میکنیم.
زيباترين زن زندگى ام را امروز ديدم.
با او قرارى در خيابانى داشتم و وقتى كه نشست، وقتى كه انحناهاى طبيعى تنش نيمكت سنگى را مثل رودى آرام لمس كردند، با چشم هاى كنجكاوش نگاهم كرد.
بى مضايقه زن بود.
پيكرى رنسانسى و فربه داشت و اين ناهمخوانى اش با جريان روز، جذابش مى كرد.
طاهره نمازی
من همیشه از آدمهایی که تو ژانر خودشون موفقن خوشم میومده
تو ژانر خودش یه کاری و ترو تمیزو بی عیب و نقص انجام میده
با برنامه ریزی
تدبیر
افروز کاظم زاده
دو هفته‌ای هست که به دیدار خواهرم آمده‌ام. این مجسمه در شهر زیبای آمستردام است و تقریبا جزو اولین المان‌‌های شهری آمستردام بود که مرا به خودش جذب کرد. دلیلش بسیار واضح است، چون مرا به یاد زن زندگی آزادی انداخت. از شهریور سال گذشته، بعد از کشته شدن دختر جسور ما مهسا امینی هیچ‌گاه روسری یا شالی بر سر ننداخته‌ام، ولی تمام لحظات آن با ترس و اضطراب گذشت. آزادی برای هر کسی می‌تواند معنا و مفهوم خودش را داشته باشد، این است که معنای آزادی برای تمام زنان و مردان دنیا می‌تواند متفاوت باشد.
برای من هیچ‌وقت آزادی در حجاب و پوشش خلاصه نشده بود و نیست. اما روزی که در خیابان‌های آمستردام قدم زدم، حس می‌کردم نگران نیستم، ترسی ندارم. نگران این نیستم که کسی از پشتِ سرم دادی بزند که، خانم حجابت‌رو رعایت کن. نگران نبودم که کسی به من بگوید: چاق شدی افروز، چقدر پوستت خراب شده افروز و هزاران حرف یا عتاب دیگر. آن حس امنیت برای من معنای آزادی داشت. در این نقطه از جهان با تمام کاستی‌هایی که دارد چه از نظر سیاسی و چه اجتماعی، هیچ‌کسی به بدن زن جز بدن زن ( فیزیولوژی) نگاه نمی‌کند، نه خبری
سالگرد انقلاب- ایران آزاد با شعر و ترانه، با سرود و پایکوبی برای بزرگداشت سالگرد انقلاب مهسا آماده می شود . حکومت جهل و جنون به سرکوب بیرحمانه ادامه می دهد. اوباش می کوشند انقلاب آزادی را که خالق زیبائی است، خفه کنند و “زن، زندگی، زیبایی” براه رهایی وطن می رود.
خیزش ۱۴۰۱ ایران، که همچنین با نام‌های انقلاب مهسا،[۱۵][۱۶] یا انقلاب زن، زندگی، آزادی[۱۷] نیز شناخته می‌شود، خیزشی در ایران بود که در پی کشته‌شدن مهسا (ژینا) امینی[۱۸][۱۹] به دلیل ضرب‌وشتم در بازداشتگاه گشت ارشاد، آغاز شد. نخستین تجمع‌های اعتراضی این خیزش ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ در مقابل بیمارستان محل درگذشت مهسا امینی در تهران شکل گرفت و روزهای بعد به همهٔ ۳۱ استان[۲۰] ایران گسترش یافت. معترضان در خارج از کشور نیز در بیش از ۱۵۰ شهر در سراسر جهان تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند.
گاهشمار خیزش ۱۴۰۱ ایران به‌صورت جزءبه‌جزء حوادثی را روایت می‌کند که از ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ در پی کشته شدن مهسا امینی در ساختمان پلیس امنیت اخلاقی آغاز شد. این حوادث از شهرهای تهران و سقز (زادگاه مهسا امینی) شروع شد و توسط ایرانیان ساکن شهرهای مختلف ایران و جهان ادامه داشت. از معروف‌ترین شعارهای این قیام شعار «زن، زندگی، آزادی» است.
این قیام نخستین‌بار پس از انتشار خبر کشته‌شدن مهسا امینی در ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۲) در حوالی میدان آرژانتین تهران (در نزدیکی بیمارستان کسری) آغاز شد که
اعتراضات پاییز و زمستان گذشته در ایران، به تدریج موضوع بحث‌های عمیق‌تر و پسینی‌تر جامعه‌شناسان و تحلیلگران سیاسی و حتی مورخان می‌شود. اینکه آن اعتراض‌ها را باید جنبش دانست یا خیزش انقلابی یا حتی
در این یاداشت، محمود صدری استاد جامعه‌شناسی و علیرضا قندریز تحلیلگر روابط بین‌الملل، برای درک پویایش مردمی گسترده و بی‌سابقه در سه ماه اخیر و تصویر آینده آن می‌گویند که لازم است ابتدا مختصات
گزارش پیش رو علیرغم محدودیت های شدید ارتباطی که حکومت ایران از زمان بروز اعتراضات تاکنون اعمال کرده، با توجه به ضرورت جاری، به جمع بندی از هشتاد و دو روز اعتراضات حدفاصل
سه ماه مدت زمان مناسبی برای ارزیابی اولیه ی حوادث اخیر است. سخن از ارزیابی جنبش یا خیزشی است که شروع آن از نظر زمانی تقریباً غافلگیرانه بود و در مسیر خود به جایی
ابوالفضل محققی
تا نگردی آشْنا زین پرده رَمزی نشنوی
گوشِ نامحرم نباشد جایِ پیغامِ سروش
در آستانه سالروز جنبش مهسا ایستاده ایم !با نامی که رمز شد و آغاز یک جنبش بزرگ آزادیخواهانه گردید .
رمزی که هنوز بتمامی باز نگردیده است !
چهره زیبائی که هنوز زیبائی زنانه آن بتمامی ترسیم نشده ونقش بی بدیل زن در این جنبش آزادی خواهانه و فمنیسم خوابیده در بطن آن! حمایت جامعه مرد سالار و جریان های سیاسی مدعی آزادی خواهی را همراه نداشته است .
چرا که درک عمیق و همراهی با این جنبش عمیقا زنانه ،اجتماعی و آزادی خواهانه از نظر من چیزی جز قبول نقش واقعی و تعین کننده زنان در این جنبش آزادیخواهانه ، وحدت در تکثر !دوری جستن از سکتاریسم گروهی ،قبول نسل جدید همان گونه که هست !نه آن گونه که ما میخواهیم باشد! هنوز صورت نگرفته است .
دکتر جلال ایجادی
آغاز گسست
در گام اول، انقلاب در اعتراض به قتل دولتی و با شعار سرنگونی جمهوری اسلامی به خیابانها سرازیر شد. این حضور انبوه برای رژیم قابل پیش بینی نبود. این انقلاب بطرز عریان گندیدگی و شکنندگی ساختار سیاسی را در نزد شهروندان به نمایش گذاشت و به این خاطر انقلاب با گسترش به جغرافیای ایران و احساس همبستگی ایرانیان ویژگی انقلاب ملی پیدا کرد و همبستگی و گفتمان «زن زندگی آزادی» را ملی کرد.
کاظم کردوانی
“زن ها میتوانند، آنچه را که میخواهند
دکتر فریدون آدمیت، در کتاب »ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران« درباره ی انجمن هایی که در زمان مجلس اول مشروطیت تشکیل شدند مینویسد: فکر تشکیل انجمن که گاه آن را “اتحادیه” نامیده اند، ناشی از اصل آزادی اجتماعات در دموکراسی پارلمانی بود.
فرهاد خسرو خاور
حکومت دینی ایران را از آغاز تا فرجام آن، فرجامی که شاید در آینده ای نه چندان دور فرارسد، باید به عنوان نیایشی در ستایش مرگ دید و فهمید.
احمد پورمندی
یک سال قبل، در چنین روزهایی، دانه‌های گرده «زن، زندگی، آزادی» که پیشتر در میان کردهای ترکیه و سپس سوریه، پراکنده شده بود، برای اولین بار در ایران و در مراسم خاکسپاری مهسا – ژینا – امنیی، گل داد و به سرعت در زمین‌های تمام شهرهای بزرگ ایران پراکنده و شکوفا شد.
چرا «زن،زندگی، آزادی» که پیش از آمدن به ایران، شعار گروهی و کم‌اثر بود، در ایران چنین درخشید و جانمایه جنبشی شگفت انگیز و در طراز جهان فردا شد؟
هیچ جنبش بزرگ اجتماعی سر نمی‌‌گیرد، مگر آنکه مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، تکنولوژیک و جهانی بستر مناسب آن را فراهم آورند. در ایران قبل از تولد جنبش مهسا، این بستر در نتیجه تاثیرات هم‌سوی عوامل مذکور فراهم شده بود و جامعه آبستن حرکت بود.
بحران عمیق اقتصادی، بن‌بست در سیاست داخل و خارجی، تعارض فرهنگی میان مردم و حکومت، ورود امواج پنجم انقلاب علمی و فنی به ایران و هم‌نوایی جهان متمدن با «آن ایران دیگر» که در جنبش سبز خود را نشان داده بود، همگی، ایران را به زمین شخم زده و آماده باروری بدل کرده بودند. در این بین اما، نقش تعیین کننده از آن تحولات اجتماعی گسترده‌ای بود که طی چهار دهه در اعماق جامعه ایران جریان یافته بودند.